شیر کروی یا بشفابی ( گلوب ولو )
شیر بشقابی یا کروی یا Globe Valve که به آن شیر کروی نیز می گویند، یکی از بهترین شیرآلات صنعتی محسوب می شود که علاوه بر قطع و وصل مسیر جریان سیال، برای کنترل و تنظیم جریان سیالات نیز مناسب است. مکانیزم داخلی و همچنین ایجاد تغییر ۱۸۰ درجه ای در مسیر سیال، به شیر بشقابی کمک می کند تا یک افت فشار در خط لوله ایجاد کند. این نوع شیر با استفاده از عملگر دستی (فلکه ای) و عملگرهای پنوماتیکی (دیافراگمی)، می تواند جریان سیالات را کنترل و تنظیم کند. این مقاله از تجهیزات صنعتی پاسارگاد آرون به معرفی شیر بشقابی اختصاص دارد. تا پایان با ما همراه باشید تا با نحوه عملکرد و مزایای استفاده از این شیر آشنا شوید.
اجزای اصلی شیر بشقابی
در این قسمت به بررسی مهم ترین اجزای شیر بشقابی یا کروی می پردازیم. یکی از مهم ترین این اجزا، عملگر دستی (Handwheel) است که وظیفه آن تأمین مقدار انرژی لازم برای انتقال نیرو به استم (Stem) و همچنین باز و بسته کردن شیر است. برای محافظت از استم (میله) در حین عملکرد، از محافظی به نام یوک (Yoke) در ساختار شیر بشقابی استفاده می شود که به طور معمول از جنس و متریال بدنه شیر ساخته می شود. یکی دیگر از اجزای اصلی شیر بشقابی، بانت (Bonnet) یا همان فلنج بالای شیر است که همانند یوک، به طور معمول از همان متریال بدنه ساخته می شود. طراحی این قسمت با هدف آب بند کردن شیر در زمان باز بودن کامل شیر، انجام شده است تا به این ترتیب هیچ گونه نشتی از قسمت بالایی استم به بیرون وجود نداشته باشد.
انواع شیر بشقابی یا کروی ” globe valve “
شیرهای بشقابی انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن ها عملکرد و کاربرد خاص خود را دارند. در این قسمت انواع شیر بشقابی را به شما معرفی می کنیم.
شیر کروی z شکل (Z-Body Type Globe Valve)
در این نوع از شیرهای بشقابی، ورود و خروج سیال به صورتی است که چرخش ۱۸۰ درجه ای سیال را به همراه دارد. در واقع هنگام ورود سیال به انحنای اول تا دیسک، ۹۰ درجه چرخش و هنگام عبور از دیسک و انحنای دوم، ۹۰ درجه دیگر چرخش دارد و در پایان خارج می شود. شیر کروی z شکل برای شرایطی که فشار مورد اهمیت نیست، بسیار مناسب است زیرا سیال با چرخش ۱۸۰ درجه ای، افت فشار زیادی پیدا می کند. در مقابل برای خطوطی که شیر به طور مداوم باز است، نباید از این نوع شیر استفاده شود زیرا افت فشار را به دنبال دارد.
شیر کروی y شکل (Y-Body Type Globe Valve)
در این نوع از شیرهای بشقابی، استم و دیسک نسبت به نشیمنگاه تقریبا ۴۵ درجه زاویه دارند. ضریب جریان بالا و همچنین افت فشار کم، از مزایای شیر کروی y شکل محسوب می شود. به طور کلی شیر کروی y شکل، افت فشار کمتری را نسبت به شیر کروی z شکل ایحاد می کند زیرا سیال با زاویه کمتری وارد می شود و به همین نسبت با چرخش کمتری خارج می شود. این ویژگی ها باعث می شود بتوان از شیر کروی y شکل در خطوط پایپینگ که نیاز به باز بودن مداوم شیر دارند، استفاده کرد. نوع ساختار این شیر یکی دیگر از مزایای آن به شمار می آید چراکه کمک می کند در صورت تشکیل رسوب، عملیات تمیزکاری به راحتی انجام شود.
شیر کروی زاویه ای یا شیر بشقابی 90 درجه (Angle Pattern Globe Valve)
شیر بشقابی یا شیر کروی ۹۰ درجه، یکی دیگر از انواع شیرهای بشقابی است که از آن می توان در سیستم هایی مانند سیستم پایپینگی که باید در خط تغییر جهت اعمال شود، استفاده کرد. مقاومت پایین در برابر عبور جریان و حذف اتصالات اضافی، از مهم ترین مزایای استفاده از این نوع شیرها است.
مزایا و معایب استفاده از شیر بشقابی
قبل از خرید شیر بشقابی، بهتر است از مزایا و معایب آن مطلع شوید. مزایا و معایب استفاده از شیر بشقابی، شامل موارد زیر می شوند:
- این شیرها جریان سیال را به خوبی قطع و وصل می کنند.
- قابلیت این را دارند که جریان مایع را به خوبی نگهداری کنند.
- تعمیر و تنظیم شیرهای بشقابی به راحتی قابل انجام است.
- نسبت به شیرهای دروازه ای، از سرعت بالاتری برای قطع و وصل کردن برخوردار هستند.
- در صورتی که ارتباط دیسک با میله قطع شود، می توان از شیرهای بشقابی برای چک ولو استفاده کرد.
- احتمال افت فشار برای شیرهای بشقابی وجود دارد.
- این شیرها دارای وزن بیشتری نسبت به سایر شیرها هستند.
- برای تغییر وضعیت شیرهای بشقابی، به نیروی بالایی نیاز است.
- در صورت ایجاد مقاومت یا اختلالی در جریان، فشار افت می کند.
- در صورتی که فشار بالایی در لوله جریان داشته باشد، ضربه مایع ممکن است موجب خرابی قسمت درونی شود.
- باز کردن شیرهای بشقابی بسیار بزرگ، صدای بسیار بلندی را ایجاد می کند.
نکات مهم برای خرید شیر بشقابی یا کروی
برای اینکه بتوانید مناسب ترین شیر بشقابی را تهیه کنید، لازم است قبل از خرید به برخی نکات توجه کنید. یکی از مهم ترین این نکات، توجه به جنس شیر بشقابی است که باید متناسب با کاربرد مورد نیاز انتخاب شود. برای انتقال سیال آب، بهترین انتخاب شیر بشقابی با جنس چدنی نشکن است. اما اگر به دنبال یک شیر برای انتقال سیال اسیدی هستید، می توانید نوع استیل این شیر را خریداری کنید که ضد زنگ است. در هنگام انتخاب شیر بشقابی، به فشار و دمای آن نیز دقت کنید. برای این کار باید میزان تحمل شیر در فشار و دمای متفاوت را بررسی کنید. نوع مواد اولیه و کیفیت آن ها یکی دیگر از مواردی است که باید در هنگام خرید به آن توجه شود زیرا می تواند بر کیفیت و طول عمر محصول تأثیر مستقیم داشته باشد.
قیمت شیر بشقابی
عوامل فنی و تجاری مختلفی می توانند قیمت شیر بشقابی را تحت تأثیر قرار دهند که هر کدام از آن ها باید قبل از خرید بررسی شود. یکی از مهم ترین این عوامل، جنس بدنه و تریم داخلی شیر بشقابی است. برای مثال قیمت شیرهایی با جنس استنلس استیل یا فولاد آلیاژی، بیشتر از شیرهای چدنی است. قیمت شیر بشقابی با فشار کاری بیشتر و سایز بزرگ تر نیز افزایش می یابد. نوع اتصال یکی دیگر از مواردی است که بر قیمت شیر بشقابی مؤثر است. به همین دلیل به طور معمول قیمت گلوب ولو فلنج دار، بیشتر از شیرهای دنده ای است. علاوه بر مواردی که گفته شد، برند تولیدکننده و برخورداری از تاییدیه ها و استانداردهای بین المللی نیز می توانند باعث تغییر قیمت شیر بشقابی شوند.
کلام آخر
همان طور که در این مقاله بررسی کردیم، قبل از انتخاب و خرید شیر بشقابی، لازم است تا نیازهای کاری، مزایا و معایب و همچنین نکات فنی دستگاه به طور کامل بررسی شود. در هنگام خرید این محصول باید به کیفیت ساخت، ظرفیت مورد نیاز، برند معتبر و … نیز توجه شود. شما در تجهیزات صنعتی پاسارگاد آرون می توانید شیر بشقابی و دیگر شیرآلات را با کیفیت و قیمت مناسب خریداری کنید.